Du học Nhật Bản từ lâu đã là lựa chọn hàng đầu của nhiều du học sinh Việt Nam nhờ nền giáo dục tiên tiến, chất lượng đào tạo cao và cơ hội việc làm hấp dẫn. Tuy nhiên, một câu hỏi lớn đặt ra là du học Nhật xong có được định cư hay không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ ràng và chi tiết về điều kiện, lộ trình, chính sách và cơ hội định cư tại Nhật sau khi hoàn tất chương trình học.
Du học Nhật xong có được định cư không?
Trước khi đi sâu vào câu trả lời cho vấn đề "du học Nhật xong có được định cư không", chúng ta hãy cùng tìm hiểu lý do vì sao Nhật Bản là điểm đến mơ ước không chỉ để học mà còn để ở lại lâu dài.
Nhật Bản nổi tiếng là một trong những quốc gia có môi trường sống an toàn, hiện đại, sạch sẽ và có hệ thống giao thông công cộng tiện lợi. Đây là quốc gia có mức sống cao, chăm sóc y tế phát triển và phúc lợi xã hội khá toàn diện. Hơn thế nữa, các chính sách hỗ trợ người lao động nước ngoài, đặc biệt trong các ngành thiếu hụt nhân lực như điều dưỡng, công nghệ thông tin, xây dựng, cơ khí... ngày càng mở rộng. Nhiều công ty Nhật hiện nay sẵn sàng tuyển dụng và đào tạo nhân viên quốc tế, kể cả những người mới tốt nghiệp.
Mức thu nhập ổn định, văn hóa làm việc chuyên nghiệp và cơ hội thăng tiến cũng là những điểm cộng lớn thu hút du học sinh ở lại Nhật sau tốt nghiệp. Ngoài ra, Nhật Bản còn có tỷ lệ thất nghiệp thấp, đời sống ổn định và các quyền lợi bảo hiểm lao động, y tế được đảm bảo ngay cả đối với người nước ngoài nếu có visa hợp pháp. Với những lợi thế đó, không khó hiểu vì sao định cư tại Nhật trở thành mục tiêu của rất nhiều du học sinh Việt Nam.
Vậy, du học Nhật xong có được định cư không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, để định cư tại Nhật sau tốt nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như học vấn, kỹ năng chuyên môn, visa, ngành nghề làm việc,.... Bạn cần tìm hiểu thật kỹ những khía cạnh này nếu có ý định định cư Nhật sau khi hoàn thành chương trình học.
Điều kiện để định cư tại Nhật sau khi du học
Để trả lời cho câu hỏi "du học Nhật xong có được định cư không", ta cần làm rõ một số điều kiện quan trọng. Việc định cư tại Nhật không đơn giản như ở một số quốc gia khác mà phụ thuộc vào quá trình làm việc, đóng góp cho xã hội Nhật Bản cũng như tình trạng cư trú hợp pháp của bạn.
Học vấn và kỹ năng chuyên môn
Học vấn và kỹ năng chuyên môn là các yếu tố quyết định việc du học Nhật xong có được định cư không. Sau khi hoàn thành chương trình học tại các trường đại học, cao đẳng, hoặc trường nghề tại Nhật, du học sinh cần có bằng cấp chính quy phù hợp với thị trường lao động. Những người có bằng cử nhân, thạc sĩ hoặc tiến sĩ sẽ có lợi thế lớn hơn khi xin visa kỹ sư, visa lao động chuyên môn hoặc visa đặc định.
Một số ngành nghề như công nghệ thông tin, cơ khí, điều dưỡng, xây dựng, logistics... được Nhật Bản ưu tiên tiếp nhận nhân lực nước ngoài. Vì vậy, việc chọn ngành học phù hợp ngay từ đầu sẽ giúp bạn thuận lợi hơn trên hành trình định cư.
Trình độ tiếng Nhật
Trình độ tiếng Nhật đóng vai trò then chốt trong việc xin việc và hòa nhập xã hội. Hầu hết các vị trí làm việc yêu cầu trình độ tiếng Nhật từ N2 trở lên để có thể giao tiếp và xử lý công việc hiệu quả. Một số công ty quốc tế hoặc doanh nghiệp CNTT có thể chấp nhận N3 hoặc sử dụng tiếng Anh làm việc, nhưng để xin visa lâu dài và định cư, bạn vẫn cần đạt trình độ tiếng Nhật cao để chứng minh khả năng hòa nhập văn hóa và xã hội. Ngoài ra, trong hệ thống tính điểm kỹ năng để xin visa vĩnh trú sớm, việc có chứng chỉ tiếng Nhật như JLPT N1 hoặc N2 sẽ giúp bạn được cộng thêm nhiều điểm giá trị.
Có công việc và visa lao động phù hợp
Du học Nhật xong có được định cư không phụ thuộc vào công việc và visa lao động bạn sở hữu. Sau khi tốt nghiệp, du học sinh cần chuyển đổi từ visa du học sang visa lao động (ví dụ như visa kỹ sư, visa kỹ thuật viên, visa quản lý kinh doanh hoặc visa đặc định Tokutei Gino). Những loại visa này thường có thời hạn từ 1 đến 5 năm, có thể gia hạn và được chấp nhận để nộp hồ sơ xin vĩnh trú nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện. Ngoài ra, bạn cần chứng minh có thu nhập ổn định, làm việc đúng chuyên môn, tuân thủ pháp luật, và không bị gián đoạn cư trú trong suốt thời gian sinh sống tại Nhật.
>> Xem thêm: Chi phí du học Nhật Bản
Các hình thức định cư phổ biến tại Nhật dành cho du học sinh
Sau khi đã đáp ứng đủ điều kiện cơ bản, du học sinh có thể lựa chọn một trong các hình thức định cư sau đây tùy theo hoàn cảnh cá nhân, công việc và kế hoạch tương lai.
Xin visa vĩnh trú (永住権 - Eijūken)
Visa vĩnh trú là hình thức cư trú lâu dài mà không cần gia hạn visa định kỳ. Đây là mục tiêu phổ biến của hầu hết lao động nước ngoài tại Nhật. Để xin visa vĩnh trú, người nước ngoài cần sống tại Nhật ít nhất 10 năm liên tục, trong đó có ít nhất 5 năm làm việc theo visa lao động. Bạn phải chứng minh có công việc ổn định, thu nhập đủ sống, nộp thuế và bảo hiểm đầy đủ, không vi phạm luật pháp.
Đối với các trường hợp có kỹ năng cao (高度人材), bạn có thể xin vĩnh trú chỉ sau 1 hoặc 3 năm nếu đạt đủ điểm theo hệ thống tính điểm. Ví dụ như bằng thạc sĩ, có thu nhập trên 8 triệu yên/năm, JLPT N1, hoặc có đóng góp cho cộng đồng Nhật Bản.
Kết hôn với công dân Nhật Bản
Một số du học sinh sau khi học tập và làm việc tại Nhật có cơ hội kết hôn với người bản xứ. Trong trường hợp này, bạn có thể xin visa vợ/chồng (配偶者ビザ), loại visa này cho phép bạn sinh sống, làm việc không giới hạn ngành nghề. Sau khi cư trú từ 1 đến 3 năm (tùy hồ sơ), bạn có thể nộp đơn xin visa vĩnh trú hoặc thậm chí nhập quốc tịch Nhật.
Nhập tịch trở thành công dân Nhật Bản
Ngoài visa vĩnh trú, một con đường khác là xin nhập quốc tịch Nhật. Điều kiện để nhập tịch bao gồm:
-
Sống tại Nhật liên tục từ 5 năm trở lên
-
Có thu nhập ổn định và tự chủ tài chính
-
Không có tiền án hình sự, nợ thuế hay vi phạm cư trú
-
Từ bỏ quốc tịch gốc (Nhật không công nhận song tịch)
-
Có khả năng tiếng Nhật tốt và hiểu biết văn hóa Nhật
Quá trình nhập tịch khá nghiêm ngặt và mất thời gian xét duyệt từ 6 tháng đến hơn 1 năm, nhưng nếu bạn xác định sinh sống lâu dài và muốn hưởng đầy đủ quyền công dân thì đây cũng là lựa chọn đáng cân nhắc. Như vậy, du học Nhật xong có được định cư không phụ thuộc vào hình thức định cư bạn lựa chọn.
>> Xem thêm: Du học nhật nên học ngành gì
Các ngành học và nghề nghiệp dễ định cư nhất sau khi du học Nhật
Không phải ngành nào cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc định cư. Vậy nên, du học Nhật xong có được định cư không phụ thuộc rất nhiều vào chính sách ưu tiên ngành nghề tại quốc gia này. Dưới đây là một số lĩnh vực được chính phủ Nhật ưu tiên tuyển dụng và dễ chuyển sang visa lao động dài hạn.
-
Công nghệ thông tin (IT)
Ngành IT luôn trong tình trạng thiếu nhân lực. Chính phủ Nhật khuyến khích du học sinh theo học ngành này và tạo điều kiện xin visa kỹ sư hoặc visa kỹ năng cao. Nếu bạn có chứng chỉ kỹ thuật, kinh nghiệm làm việc, và trình độ tiếng Nhật từ N3 trở lên, khả năng được tuyển dụng và định cư lâu dài rất cao. Hệ thống tính điểm kỹ năng cũng ưu tiên ngành IT với mức điểm khá lớn.
-
Điều dưỡng – chăm sóc sức khỏe
Dân số Nhật đang già hóa nhanh chóng, nhu cầu về điều dưỡng viên là rất lớn. Những du học sinh học ngành này có nhiều cơ hội chuyển sang visa chăm sóc đặc định (Tokutei Gino) hoặc visa điều dưỡng. Sau vài năm làm việc, nếu đạt đủ điểm và điều kiện, bạn có thể xin vĩnh trú hoặc chuyển sang visa dài hạn.
-
Xây dựng – kỹ thuật – cơ khí
Các lĩnh vực này thường xuyên thiếu lao động trẻ. Với bằng cấp liên quan và kinh nghiệm làm việc thực tế, du học sinh dễ dàng xin visa kỹ sư, kỹ thuật viên. Nếu có tiếng Nhật tốt và làm việc ổn định trong nhiều năm, bạn sẽ đủ điều kiện để xin vĩnh trú.
-
Nghiên cứu – giáo dục – khoa học
Nếu bạn học bậc sau đại học và tham gia vào lĩnh vực nghiên cứu, giảng dạy tại trường đại học hoặc viện nghiên cứu, bạn có thể xin các loại visa phù hợp như visa giáo sư, học giả (教授, 研究). Những người làm trong lĩnh vực này thường được đánh giá cao về kỹ năng và dễ tích điểm để xin định cư nhanh chóng.
Những lưu ý quan trọng khi lên kế hoạch định cư tại Nhật sau du học
Việc định cư tại Nhật không chỉ đòi hỏi năng lực chuyên môn mà còn yêu cầu người lao động tuân thủ pháp luật, hòa nhập tốt với văn hóa địa phương. Sau đây là những lưu ý quan trọng dành cho bạn:
-
Giữ hồ sơ cư trú và làm việc minh bạch: Luôn đảm bảo đóng thuế đúng hạn, không vi phạm quy định về cư trú, làm thêm hay chuyển việc. Nhật Bản rất nghiêm ngặt về các lỗi hành chính.
-
Tích điểm kỹ năng (Point-based system): Đây là hệ thống đánh giá người lao động nước ngoài để rút ngắn thời gian xin vĩnh trú. Bạn nên tìm hiểu kỹ để tối ưu hóa hồ sơ của mình bằng cách học cao, tăng thu nhập, thi lấy chứng chỉ tiếng Nhật, tích lũy kinh nghiệm làm việc.
-
Thường xuyên cập nhật chính sách visa: Nhật Bản có thể thay đổi chính sách định cư tùy theo tình hình kinh tế – xã hội. Việc theo dõi thông tin mới sẽ giúp bạn chủ động hơn trong lộ trình của mình.
-
Tham khảo chuyên gia hoặc trung tâm hỗ trợ: Nếu có thắc mắc về thủ tục thì bạn nên liên hệ cục quản lý xuất nhập cảnh Nhật Bản hoặc các văn phòng hỗ trợ người nước ngoài để được hướng dẫn cụ thể.
Tổng kết
Tóm lại, việc du học Nhật xong có được định cư không phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, từ chuyên môn, trình độ tiếng Nhật, loại visa đến cách bạn hòa nhập với xã hội Nhật Bản. Tuy không dễ dàng, nhưng nếu bạn có kế hoạch cụ thể, kiên trì theo đuổi mục tiêu và tuân thủ pháp luật, thì cơ hội định cư lâu dài tại xứ sở hoa anh đào là hoàn toàn khả thi. Nếu bạn đang có ý định du học Nhật và mong muốn xây dựng tương lai tại quốc gia này, hãy bắt đầu chuẩn bị từ bây giờ. Theo dõi VNPC mỗi ngày để không bỏ lỡ những tin tức cập nhật mới nhất về du học nhé!
