Là đất nước nổi tiếng với nền kinh tế tri thức, Nhật Bản là một trong những quốc gia phát triển với tỷ lệ mù chữ thực tế thấp nhất trên thế giới. Số học sinh theo học Đại học, Cao đẳng của Nhật Bản cũng cao hơn hẳn so với các quốc gia Châu Âu và Châu Á khác, điều này đã đóng góp một phần không nhỏ tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển của kinh tế và xã hội Nhật Bản trong thời kỳ kinh tế hội nhập. Hệ thống giáo dục Nhật Bản được thiết lập sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, dựa trên nền tảng hệ thống giáo dục Mỹ. 

Hệ Thống Giáo Dục Nhật Bản

Ở Nhật Bản, hệ thống giáo dục có nhiều đặc điểm khác với Việt Nam. Nếu Ở Việt Nam chúng ta có 5 năm Cấp I, 4 năm Cấp II, 3 năm Cấp III, và 4 năm Đại học thì ở Nhật Bản học sinh lại phải trảỉ qua 6 năm Cấp I, 3 năm Cấp II, 3 năm Cấp III và 4 năm Đại học. Nhật Bản cũng có nhiều loại trường học như ở Việt Nam.

- Mẫu giáo (1 đến 3 năm)
- Tiểu học ( 6 năm, từ 6 đến 12 tuổi)
- Trung học cơ sở ( 3 năm, từ 13 đến 15 tuổi)
- Trung học phổ thông ( 3 năm)
- Cao đẳng (2năm, có khoa học 3 năm)
- Cao đẳng kỹ thuật ( Từ 5 đến 5,5 năm)
- Đại học ngắn hạn ( 2 năm)
- Đại học chính quy ( 4 năm)
- Trường dạy nghề (1 năm trở lên)
- Trường trung cấp ( 1 năm trở lên)

Trong hệ thống này giáo dục bậc tiểu học và trung học cơ sở là bắt buộc, từ bậc Trung học phổ thông không bắt buộc. Tỷ lệ học cấp III hiện nay của Nhật là gần 100%. Nhật Bản hiện đang có chủ chương phổ cập giáo dục bậc Phổ thông trung học. Tỷ lệ học đại học của Nhật hiện chỉ đứng sau Mỹ( khoảng 50%).

Hiện nay Nhật Bản đang thực hiện các chính sách thu hút sinh viên nước ngoài đến học tập. Rất nhiều trường Dự bị tiếng được mở ra nhằm đáp ứng nhu cầu học tập cho sinh viên nước ngoài. Như trường Kurume, Koiwa, Ngoại ngữ Osaka…Ngoài ra chính phủ Nhật còn hỗ trợ cho lưu học sinh thông qua các chương trình học bổng như Học bổng toàn phần, miễn học phí, hỗ trợ tiền thuê nhà, ăn ở…

Bên cạnh đó, Chính phủ Nhật Bản đang tiếp tục đầu tư cho giáo dục nhằm đưa Nhật Bản trở thành nước có hệ thống giáo dục phát triển nhất thế giới, tạo ra môi trường học tập lý tưởng nhất cho sinh viên Nhật và sinh viên nước ngoài.