Ba Lan là quốc gia nằm ở trung tâm châu Âu, sở hữu lịch sử phong phú và văn hóa đặc sắc. Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và những thành tựu vượt bậc trong lĩnh vực khoa học, nghệ thuật cũng như những thăng trầm trong quá trình đấu tranh giành độc lập, Ba Lan trở thành điểm đến hấp dẫn đối với những ai yêu thích khám phá giá trị truyền thống đan xen hiện đại. Từ những lâu đài cổ kính đến các thành phố sôi động, từ nền ẩm thực đa dạng đến nền văn hóa nghệ thuật độc đáo, Ba Lan là minh chứng cho sức mạnh kiên cường và tinh thần bất khuất của người dân nơi đây. Hãy cùng khám phá nhiều điều thú vị hơn về đất nước xinh đẹp này trong bài viết dưới đây của VNPC.
Tổng quan về nước Ba Lan xinh đẹp
Ba Lan không chỉ thu hút du khách bởi vẻ đẹp truyền thống mà còn bởi sự phát triển mạnh mẽ trong thời hiện đại. Vậy, Ba Lan nói tiếng gì, kinh tế, văn hóa, con người và giáo dục như thế nào?
Vị trí địa lý của Ba Lan
Ba Lan thuộc châu lục nào? Ba Lan tên chính thức là Cộng hòa Ba Lan, thuộc châu Âu, nằm ở khu vực Trung Âu và có diện tích lên tới 312.000 km2. Quốc gia này có biên giới tiếp giáp với Đức, Cộng hòa Séc, Slovakia, Ukraina, Belarus, Nga và Litva. Ngoài ra, Ba Lan còn sở hữu đường bỏ biển dài thuộc vùng biển Baltic.
Đặc điểm địa hình của đất nước Ba Lan tương phản rõ rệt giữa lãnh thổ phía Bắc và Nam. Theo đó, phía Bắc chủ yếu là đồng bằng rộng lớn cùng các đồi tròn, còn phía nam lại chủ yếu đồi núi với sự hiện diện của 2 dãy núi cao Carpathia và Sudetes.
Bên cạnh đó, bạn sẽ thấy lãnh thổ quốc gia này còn có các vùng đất thấp với độ cao trung bình chỉ khoảng 173m so với mực nước biển. Nhờ địa hình đặc biệt này mà khí hậu Ba Lan mùa hè khá dễ chịu.
Ngôn ngữ và tiền tệ của Ba Lan
Khi tìm hiểu về Ba Lan, Ba Lan ở châu nào, chắc hẳn bạn sẽ tò mò không biết Ba Lan dùng tiền gì? Ba Lan nói tiếng gì?. Đầu tiên về tiền tệ, quốc gia này sử dụng đơn vị tiền tệ là złoty Ba Lan. Tỷ giá hối đoái vào tháng 03 năm 2025 là 1 PLN ≈ 6.611 VND.
Tiếp theo, ngôn ngữ chính thức của Ba Lan là tiếng Ba Lan, được 38 triệu người dân sử dụng. Ngoài ra, có một phận người Ba Lan nói tiếng Đức do ảnh hưởng bởi Thế chiến thứ 2, khi Ba Lan thuộc quyền kiểm soát của Đức. Đây cũng chính là một trong các lý do khiến Ba Lan và Đức có mối quan hệ khá chặt chẽ về văn hóa.
Thời tiết, khí hậu của Ba Lan
Khí hậu Ban Lan ôn hòa nhưng có sự phân biệt rõ rệt giữ các mùa, đặc biệt mùa đông vô cùng lạnh. Vì thế bạn cần lưu ý và tìm hiểu kỹ về thời tiết Ba Lan trước khi đến du lịch hoặc khi có ý định đến học tập, sinh sống. Cụ thể:
-
Mùa đông kéo dài từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau, nhiệt độ có thể xuống tới -5 độ C vào tháng 1.
-
Mùa hè kéo dài từ tháng 6 đến tháng 8, nhiệt độ trung bình tháng 7 và tháng 8 dao động từ 16.5 độ C đến 19 độ C, một vài ngày nhiệt độ có thể đạt tới 35 độ C.
Văn hóa, con người Ba Lan
Văn hóa Ba Lan không chỉ giao thoa giữa Đông - Tây mà còn là kết quả của sự kiên cường, sáng tạo của người dân trong các giai đoạn thăng trầm của lịch sử. Người Ba Lan rất chú trọng gia đình và cộng đồng. Gia đình là nền tảng quan trọng trong cuộc sống của họ, và các mối quan hệ gia đình rất gắn kết. Người Ba Lan nổi tiếng với sự hiếu khách, thân thiện và cởi mở với du khách.Họ thường mời bạn bè và khách quý về nhà để dùng bữa và thường xuyên thể hiện sự tôn trọng đối với các giá trị truyền thống.
Ngoài ra, đa số người dân Ba Lan theo đạo Công giáo La Mã. Tôn giáo này ảnh hưởng mạnh mẽ đến các lễ hội, phong tục và những nghi lễ hàng ngày của người dân Ba Lan. Một trong những lễ hội nổi tiếng ở Ba Lan là Lễ Phục Sinh, tổ chức vào mùa xuân hàng năm. Lễ hội này gồm các hoạt động văn hóa, ẩm thực và trò chơi dân gian. Ngoài ra, Ba Lan còn tổ chức nhiều lễ hội âm nhạc, nổi bật là lễ hội Woodstock- một trong những lễ hội âm nhạc lớn nhất châu Âu.
>> Xem thêm: Du học Đức
Nghệ thuật Ba Lan - Giao thoa hiện đại với truyền thống
Nghệ thuật Ba Lan là sự kết hợp giữa những yếu tố truyền thống sâu sắc và những xu hướng hiện đại, tạo nên một không gian sáng tạo phong phú. Nó mang đậm ảnh hưởng của các truyền thống dân gian, đặc biệt là trong các nghệ thuật thủ công như thêu, làm gốm, chạm khắc gỗ, hay vẽ tranh trên giấy. Những yếu tố này vẫn được bảo tồn và phát triển qua thời gian. Các họa sĩ và nghệ nhân Ba Lan hiện đại thường lấy cảm hứng từ các họa tiết, màu sắc và chủ đề trong văn hóa dân gian để làm mới tác phẩm của mình.
Nghệ thuật âm nhạc cũng là một lĩnh vực quan trọng của Ba Lan với những đóng góp đáng kể từ các nhà soạn nhạc nổi tiếng như Frédéric Chopin, Krzysztof Penderecki và Henryk Górecki. Từ các giai điệu cổ điển truyền thống đến những sáng tác hiện đại, âm nhạc Ba Lan luôn tìm cách duy trì di sản trong khi phát triển và kết hợp với các yếu tố mới mẻ, đặc biệt trong các dòng nhạc đương đại và experimental music.
Về hội họa, Ba Lan chịu ảnh hưởng của phong cách châu Âu nhưng luôn mang nét đặc trưng riêng. Những họa sĩ nổi tiếng Ba Lan có thể kể đến Jan Matejko, Józef Chełmoński. Ngoài ra, kiến trúc Ba Lan cũng là sự kết hợp giữa phong cách Gothic, Phục hưng, Baroque và hiện đại.
Hệ thống giao thông của Ba Lan
Giao thông Ba Lan phát triển tốt, gồm đường bộ, đường sắt và đường hàng không. Trong đó, đường bộ là phương tiện giao thông chính với chiều dài đường bộ khoảng 379.000 km. Các tuyến đường cao tốc cũng được xây dựng để kết nối với những thành phố lớn, giúp di chuyển thuận tiện hơn.
Ngoài ra, giao thông đường sắt cũng quan trọng ở Ba Lan với các tuyến đường không chỉ chạy trong nước mà còn đi qua các nước láng giềng. Ngoài ra, Ba Lan còn có nhiều sân bay quốc tế đặt tại các thành phố lớn như Krakow, Gdańsk và Warsaw giúp du khách dễ dàng di chuyển đến các quốc gia khác.
Hệ thống giáo dục của Ba Lan
Hệ thống giáo dục Ba Lan được chia thành bậc Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, đào tạo nghề và đào tạo bậc cao. Cụ thể:
Bậc Tiểu học
Trẻ 6 hoặc 7 tuổi bắt đầu theo học chương trình tiểu học với thời gian 6 năm, chia thành 2 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 3 năm. Trong đó, 3 năm đầu là giai đoạn hòa nhập giữa chương trình mầm non với tiểu học và một giáo viên sẽ dạy tất cả các môn học. Tiếp đến 3 năm sau là giai đoạn đào tạo kiến thức cao hơn, mỗi môn sẽ có một giáo viên chuyên môn phụ trách. Hoàn thành chương trình tiểu học, học sinh phải tham gia kỳ thi tốt nghiệp và nhận bằng tốt nghiệp tiểu học.
Bậc Trung học cơ sở
Từ 13 đến 16 tuổi, học sinh sẽ bước vào bậc trung học cơ sở (THCS) với thời gian học 3 năm. Chương trình giảng dạy cung cấp kiến thức các môn gồm tiếng Ba Lan, Lịch sử, Giáo dục công dân, Toán, Lý, Hóa, Sinh, Công nghệ, Công nghệ thông tin, Địa lý, 2 Ngoại ngữ, Thể dục và Âm nhạc. Cuối mỗi năm học, học sinh được đánh giá dựa trên điểm trung bình và kỳ thi về Nhân văn, Khoa học và Ngoại ngữ.
Bậc Trung học phổ thông (THPT)
Hoàn thành chương trình THCS, học sinh ở Ba Lan có thể chọn tiếp tục học tại trường THPT (3 năm) hoặc Trung học Kỹ thuật (4 năm). Nếu chọn THPT, học sinh sẽ học các kiến thức tổng hợp. Sau tốt nghiệp, học sinh phải thi tốt nghiệp THPT Matura để tiếp tục học tại Đại học. Nếu lựa chọn Trung học Kỹ thuật thì học sinh sẽ được đào tạo chuyên sâu như điện tử, kế toán, cơ khí,... và chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp Matura.
Đào tạo nghề
Ngoài lựa chọn THPT và Trung học Kỹ thuật, học sinh có thể chọn học tại Trường đào tạo nghề trong 2 năm sau tốt nghiệp THCS. Tại đây, học sinh sẽ được đào tạo các kỹ năng nghề như nấu ăn, làm bánh, làm tóc, cơ khí, bán hàng,.... Sau khi hoàn thành chương trình này, học sinh có thể chuyển sang năm 2 THPT hoặc năm 3 tại trường Trung học Kỹ thuật để lấy bằng Matura.
Đào tạo cấp cao
Hệ thống đào tạo cấp cao ở Ba Lan chia thành 3 cấp độ chính, bao gồm:
-
Cấp độ 1: Bậc cử nhân kéo dài 3 đến 4 năm, đào tạo kiến thức và kỹ năng chuyên ngành cho sinh viên giúp sinh viên làm việc hiệu quả sau tốt nghiệp.
-
Cấp độ 2: Khóa thạc sĩ với thời gian đào tạo từ 1.5 đến 2 năm, giảng dạy chuyên sâu hơn với mục đích nâng cao trình độ và kỹ năng làm việc chuyên nghiệp hơn.
-
Cấp độ 3: Đào tạo bậc tiến sĩ, thời gian học kéo dài 2 đến 4 năm tùy chuyên ngành. Chương trình này cung cấp kiến thức nâng cao dựa trên nền tảng khoa học, trang bị kỹ năng nghiên cứu và sáng tạo chuyên sâu.
>> Xem thêm: Du học Đài Loan
Những điều đặc biệt về đất nước Ba Lan
Ba Lan là một quốc gia đầy sự hấp dẫn, mang đến nhiều điều thú vị cho du khách khi khám phá. Dưới đây là một số điều đặc biệt của Ba Lan mà bạn không thể bỏ qua:
-
Thủ đô Warszawa đã bị tàn phá nặng nề trong Thế chiến thứ 2 nhưng hiện nay trở thành một trong những thành phố hiện đại và phát triển bậc nhất của Ba Lan, đặc biệt khu phố cổ của Warszawa cũng được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.
-
Nền văn hóa nghệ thuật phong phú, với những tên tuổi lớn trong văn học, âm nhạc, hội họa và điêu khắc, như Adam Mickiewicz, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz,…
-
Ba Lan cũng nổi tiếng với những lễ hội đặc sắc, ví dụ như Lễ hội Phục sinh (Śmigus-Dyngus), Lễ hội Thu phân (Dożynki), hay Lễ hội Thiếu nhi (Dzień Dziecka),...
-
Đất nước này sở hữu hơn 500 lâu đài hùng vĩ, trong đó có những công trình nổi bật như Lâu đài Moszna, Wawel và Ksiaz.
-
Mỏ muối Wieliczka với tuổi đời lâu dài, được biết đến là một trong những kỳ quan dưới lòng đất, có 9 tầng sâu và chiều dài hơn 300 km, thu hút hàng triệu khách du lịch mỗi năm.
-
Ba Lan là quốc gia xuất khẩu hổ phách lớn nhất thế giới, nơi sinh ra nhà khoa học huyền thoại Marie Curie (Manya Sklodowska) tại Warszawa.
-
Với 17 giải Nobel, trong đó có 4 giải Nobel Hòa bình và 5 giải Nobel Văn học, Ba Lan xứng đáng là một quốc gia có đóng góp to lớn vào nền văn hóa và khoa học thế giới.
-
Người dân Ba Lan lưu giữ nhiều phong tục độc đáo như lễ kỷ niệm ngày đặt tên khi bước sang tuổi 18 hay phong tục "giết chết" búp bê để tiễn mùa đông vào mỗi mùa xuân.
-
Vào ngày Tłusty Czwartek (Thứ Năm Béo), người dân Ba Lan ăn rất nhiều bánh donut không có lỗ, đây là một phong tục truyền thống trước khi bắt đầu mùa chay với quan niệm ăn nhiều bánh rán sẽ mang lại may mắn cho cả năm.
Tổng kết
Tóm lại, Ba Lan là quốc gia đầy ấn tượng với sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử hào hùng, nền văn hóa phong phú và những cảnh đẹp tự nhiên tuyệt vời. Dù trải qua nhiều thử thách và mất mát trong quá khứ, Ba Lan vẫn đứng vững, phát triển mạnh mẽ và giữ gìn những giá trị truyền thống cùng với sự đổi mới hiện đại. Những di tích lịch sử, lễ hội độc đáo và những kỳ quan thiên nhiên đã tạo nên một Ba Lan không chỉ đẹp về mặt hình thức mà còn giàu về ý nghĩa văn hóa. Nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội du học tại Ba Lan hoặc các quốc gia khác nhưng không biết phải chuẩn bị những gì và bắt đầu từ đâu thì liên hệ ngay với Tư vấn du học VNPC để nhận hướng dẫn chi tiết nhé.
>> Xem thêm:
Du học Canada
Du học Trung Quốc
Du học Singapore
Du học Anh